LĨNH VỰC CẢM QUAN TRONG MONTESSORI LÀ GÌ?
Cảm quan hay giác quan là một trong những lĩnh vực quan trọng trong phương pháp giáo dục Montessori, đồng thời cũng là tiền đề cho những hoạt động toán học sau này. Các hoạt động cảm quan là các hoạt động giúp trẻ trải nghiệm và phát triển những giác quan của trẻ thông qua những học cụ được thiết kế một cách khoa học dành riêng cho trẻ, giúp trẻ phát triển năng lực nhận thức các đặc tính của vật chất như, hình dạng, màu sắc, các chiều…. Các giác quan của cơ thể là đường dẫn cung cấp những nguyên liệu thô cho trí thông minh mà không chọn lọc ra. Trí thông minh sử dụng những ấn tượng cảm giác này như là những nguyên liệu thô, nghiền ngẫm và chuyển hoá chúng thành những hoạt động trí tuệ. Các hoạt động cảm quan giúp trẻ nhìn thế giới bằng cái nhìn vượt trội, trẻ phát triển ý thức, nhận thức các tính chất vật lý của vật chất. Những hoạt động cảm quan được giới thiệu cho trẻ khi người lớn quan sát thấy trẻ có nhu cầu và sau đó cung cấp những học cụ cảm quan cho trẻ làm việc. Bất kỳ sự phát triển nào cũng chỉ có thể đạt được khi trẻ có sự trải nghiệm với hoạt động đó, như bà Montessori đã nói, “đôi tay là công cụ của trí thông minh”, trẻ càng làm việc với cơ quan cảm giác nào càng nhiều thì cơ quan cảm giác đó càng phát triển. Vì vậy, người lớn phải tạo ra các điều kiện mang tính giáo dục sẵn sàng cho trẻ trong suốt quá trình trẻ làm việc với các giác quan và đôi tay của mình. Có thể gọi những hoạt động cảm quan là những hoạt động mang tính phát triển. Các học cụ thuộc lĩnh vực cảm quan chính là sự hỗ trợ mang tính khoa học và giáo dục nhất cho trẻ phát triển các cơ quan cảm giác của mình. Do đó, các học cụ thuộc lĩnh vực cảm quan trong Montessori đòi hỏi độ chính xác cao về mặt khoa học, tính thẫm mỹ hoàn hảo và độ bền cao theo thời gian. Bởi vì đây chính là công cụ của việc tinh luyện các cơ quan cảm giác trong quá trình phát triển bản thân và hướng trẻ tới sự phát triển toàn diện. Theo giáo viên Montessori của Mota.
NHỮNG HOẠT ĐỘNG CHO TRẺ 9-12 THÁNG
Những hoạt động cho trẻ Giai đoạn trẻ 9-12 tháng là giai đoạn trẻ đã có những phát triển nhất định về ngôn ngữ (những âm thanh bi-ba, bi-bô được phát ra), phát triển vận động, sự phối hợp vận động giữa tay và mắt và phát triển thính giác. Trẻ lúc này đã biết vịn người vào những đồ đạc, đồ nội thất để đứng lên và đi men theo đó, một số trẻ thậm chí còn có thể tự đứng mà không cần vịn hoặc biết bước đi chập chững. những hoạt động cho trẻ Vậy nên, ở giai đoạn này chúng ta cần cung cấp cho trẻ những công cụ hỗ trợ trẻ tập đi, thúc đẩy quá trình vận động thăng bằng (vận động thô) như: những đồ nội thất có kích thước trẻ em, những quả bóng, xe đẩy… Những học cụ Montessori tuy đơn giản nhưng lại cực kỳ quan trọng và cần thiết cho trẻ trong giai đoạn này như: hộp thả bóng, hộp đồng xu các mảnh ghép, chốt cắm… đều hỗ trợ phát triển kỹ năng cầm nắm, cũng như luyện tập phối hợp vận động tay- mắt của trẻ. những hoạt động cho trẻ Các học cụ hộp thả bóng Montessori giúp trẻ phát triển kỹ năng thả bóng có chủ đích, trẻ khám phá ra quả bóng biến mất và xuất hiện. Đây là một trong những học cụ quan trọng trong phương pháp Montessori. Chốt/ trụ đứng và khối tròn hoặc khối lập phương giúp cải thiện kỹ năng di chuyển các vòng gỗ trên chốt đứng. Trẻ có thể nhấc những khối tròn/lập phương ra khỏi chốt một cách tập trung và có thể gắn chúng lại một cách thuần thục khi trẻ khoảng 12 tháng. Hộp thả khối trụ màu: trẻ sẽ lặp đi lặp lại thao tác lấy ra và đặt trở lại để tinh luyện khả năng cầm nắm và phối hợp vận động giữa tay và mắt. Đồng thời học cụ này sẽ giúp trẻ nhận biết về những màu sắc cơ bản. Những mảnh ghép có núm sẽ hỗ trợ kỹ năng cầm nắm của trẻ. Ở giai đoạn này, phần lớn trẻ sẽ lấy các mảnh ghép ra và ngậm chúng. Tuy nhiên, chúng ta cần giới thiệu cho trẻ cách làm đúng và cứ như thế trẻ sẽ thành thạo hoạt động cho đến khi trẻ trên 12 tháng. Lúc này trẻ sẽ lấy mảnh ghép ra bằng 2-3 ngón tay tùy vào kỹ năng của mỗi trẻ. Theo giáo viên Montessori của Mota
BA TIPS NHỎ CHO CON TRẺ MỘT NGÀY TRÀN ĐẦY NĂNG LƯỢNG TÍCH CỰC.
Cuộc sống bận rộn với nhiều lo toan, những mệt mỏi, áp lực đôi khi khiến chúng ta vô tình quên đi sự ấm áp mà chúng ta dành cho con cái, ít có thời gian dành cho con. Và có lẽ, không ít người trong số chúng ta, thỉnh thoảng đã bỏ qua những thời khắc quan trọng của con cái. Và sau đây là 3 khoảnh khắc mà Mota mong muốn các ba mẹ nên dành trọn cho những đứa con của mình: 🌞Khi những đứa trẻ thức giấc:Rất nhiều ba mẹ dùng sai phương pháp khi đánh thức con cái dậy như là trực tiếp kéo chăn ra, tắt quạt/ điều hòa cho con bị nóng hoặc cố tình gây ra tiếng ồn, đôi khi là không ngừng càm ràm. Những cách làm như vậy đôi khi không làm những đứa trẻ bước xuống giường mà còn gây ra sự phản cảm. Vậy tại sao ba mẹ không nghĩ ra cách khác để tạo cho trẻ những khoảng thời gian dễ chịu, vui vẻ hơn nhỉ. Ví dụ, mở cửa sổ trước 15 phút cho không khí ùa vào phòng, mở nhạc trong phòng khách, có thể là một bài hát yêu thích của bé, những đứa trẻ có thể tự cảm nhận những tín hiệu này trong lúc mơ màng và cơ thể sẽ tự động tỉnh giấc.Nếu chúng vẫn chưa chịu tỉnh, ba mẹ có thể ngồi trên giường, nhẹ nhàng vuốt mái tóc của con và nói rằng: “mở mắt đi con, xem ông mặt trời đã lên cao rồi kìa! Hay, Xem hôm nay chúng ta ăn sáng món gì nào?.” Đợi đến khi con ngồi dậy, hãy ôm con. Cái ôm dành cho con vào mỗi sáng sẽ mang đến cho cả mẹ và con nguồn năng lượng sảng khoái, giúp cho tâm trạng của con ngày hôm đó vui vẻ. tràn đầy sức sống.Nếu ba mẹ nghĩ rằng mỗi sớm đều rất bận, phải vội đến công sở… thì đơn giản, hãy cho con đi ngủ sớm hơn vào tối hôm trước để thức con dậy sớm hơn một chút vào sáng hôm sau. 🌞Sau khi trở về nhàTrở về nhà sau một ngày làm việc mệt mỏi, lại nghĩ tới cảnh phải nấu nướng, dọn dẹp nhà cửa nên các mẹ thường dễ trút giận nên những đứa trẻ. Các bậc cha mẹ thường dễ dàng bị kích động bởi những “ việc làm không vừa mắt” của con rồi dễ dàng trút giận lên chúng. Thậm chí chúng ta còn la mắng con trẻ.Nhưng ba mẹ ơi! Ba mẹ có biết, điều các con mong chờ nhất sau một ngày dài ở trường là gì không? Là hy vọng nhận được những cái ôm và nụ cười từ ba và mẹ đó. Vì vậy, điều mà phụ huynh cần làm ngay sau khi về nhà là điều chỉnh lại tâm trạng của mình, không nên để cho công việc, sự mệt mỏi đeo bám. Hãy ôm ấp và cưng nựng con để con cảm nhận được tình thương của ba mẹ. Điều này rất tốt cho việc phát triển tâm lý của trẻ. 🌞Trước khi đi ngủMột số trẻ rất khó ngủ, vì vậy cha mẹ thường đau đầu để nghĩ cách dỗ dành thậm chí là dọa nạt ép con đi ngủ. Vậy tại sao lại không tận dụng khoảng thời gian này để tâm sự với con, hãy hỏi con về ngày hôm nay ở lớp, về các bạn của con, đọc sách cho con nghe, nói những lời yêu thương để những đứa trẻ mỉm cười khi chìm vào giấc ngủ.Ba mẹ có thể ôm con vào lòng, trò chuyện với con. Và dù con có nói gì thì ba mẹ cũng nên lắng nghe và hồi đáp, kiên nhẫn tìm ra câu trả lời cho muôn vàn câu hỏi vì sao của trẻ. Ba mẹ hãy lặp đi lặp lại thường xuyên như vậy sẽ khiến cho các con có thói quen chia sẻ và con cũng sẽ nghe lời của ba mẹ hơn mà không cần phải la mắng hay trừng phạt gì con. Theo giáo viên Montessori của Mota.
KHÔNG PHẢI IQ- AQ MỚI LÀ CHỈ SỐ QUYẾT ĐỊNH THÀNH CÔNG.
Người Do Thái có một công thức thành công rất nổi tiếng đó là: 20% IQ + 80% (AQ +EQ ) = 100% Thành công. Chúng ta thường nghe về IQ, EQ, vậy còn AQ là gì mà nó lại quan trọng đến thế? AQ là viết tắt của Adversity Quotient, là chỉ số biểu thị khả năng vượt qua khó khăn, nghịch cảnh… hay còn gọi tắt là chỉ số vượt khó. Bạn có bao giờ tự hỏi, có những người không được thông minh lắm, kết quả học tập không có gì gọi là xuất sắc nhưng lại rất thành công thậm chí còn xuất chúng. Trong khi một số người rất thông minh, thành tích học tập có khi thuộc dạng nhất nhì thì lại thất bại, hay nản lòng, dễ gặp stress? Điểm khác nhau đó chính là AQ của họ. AQ là chỉ số đo lường xem ai là người có thể đối diện và đương đầu với những khó khăn, nghịch cảnh của cuộc sống. Với chỉ số AQ, bạn có thể đo được mức độ hoài bão, nỗ lực, sự sáng tạo, năng lượng, xúc cảm và hạnh phúc của một người. Ai sẽ là người kiên trì theo đuổi đến tận cùng để đạt được thành công trong cuộc sống?Những người có AQ thấp thường dễ xúc động, nản chí và dễ dàng bỏ cuộc trước nhiều vấn đề trong cuộc sống. Trong khi đó, những người có AQ cao sẽ ít khi đầu hàng, luôn kiên trì và dễ dàng thành công trong cuộc sống. Việc nâng cao AQ là rất cần thiết cho thành công của một con người. Một đứa trẻ có IQ cao chưa chắc đã thành công, nhưng một đứa trẻ có chỉ số AQ cao thì khả năng thành công là điều chắc chắn. Và thật may mắn AQ là một chỉ số có được thông qua sự trải nghiệm nên các bố mẹ có thể yên tâm rằng mình có thể giúp nâng cao AQ cho con ngay từ những năm tháng đầu đời. Giáo dục con trẻ đúng cách ngay từ những năm tháng đầu đời giúp con tránh khỏi sự nhút nhát, kém tự tin, giúp con thích nghi tốt với mọi hoàn cảnh sống, tự đối mặt với những khó khăn và tự tin vượt qua mọi thử thách để có nhiều cơ hội thành công hơn trong tương lai. Ngay từ lúc sinh ra, trẻ đã cho chúng ta thấy những nỗ lực mạnh mẽ trong ý chí của trẻ. Khi bạn cho con nằm sấp, một em bé chỉ vài ngày tuổi đã rất cố gắng nâng đầu lên và nhìn mọi thứ xung quanh. Cơ thể bé nhỏ của con đã rất cố gắng để tập lật người cho dù đôi khi, một số ba mẹ thấy con mệt đã can thiệp nhưng bằng những nổ lực mạnh mẽ của mình, con vẫn lật người thành công. Những bước đi đầu đời của con luôn không tránh khỏi những vấp ngã. Hãy để con tự đứng lên sau mỗi lần té ngã. Phần lớn cha mẹ thường không nhẫn nại ngồi nhìn việc con loay hoay mặc/ cởi áo quần, tự xúc cơm ăn….chúng ta có xu hướng làm thay con cho nhanh và gọn. Cũng chính vì thế, mà chúng ta vô tình cướp đi sự tự học hỏi thông qua trải nghiệm của con và đồng thời chúng ta cũng khiến con chán nản và dần dần con sẽ dễ dàng bỏ cuộc ngay khi gặp vấn đề. Con quen với việc được người khác làm thay mình. Hãy kiên nhẫn và cho con cơ hội trải nghiệm để thấy được con bạn giỏi xoay xở như thế nào? Cha mẹ hãy chấp nhận những thất bại và cho phép con được mắc sai lầm để con có cơ hội được rút kinh nghiệm và trưởng thành hơn. Hãy để con tự vượt qua những trở ngại đó, hãy cho con những sự hướng dẫn đúng thời điểm để con tự đứng dậy sau mỗi lần vấp ngã. Chúng ta để con tự lập, không có nghĩa là chúng ta mặc kệ con. Dù cho sự trải nghiệm của con có là tự nhiên hay là môi trường chúng ta tạo ra cho trẻ đi chăng nữa thì chúng ta cũng phải luôn quan sát con, hỗ trợ con khi cần thiết. Điều đó giúp con tự tin hơn và hiểu được giá trị của sự “giúp đỡ” hơn là “ làm thay con”. Không có con đường nào khác để tăng AQ cho con ngoài việc dùng những trải nghiệm có định hướng của bố mẹ với sự tham gia và quyền quyết định nhiều nhất là của con.Mota mong muốn quý cha mẹ hãy dành nhiều thời gian cho con, quan sát con và cho con nhiều cơ hội được tự mình trải nghiệm cuộc sống của chính con. Lúc đó, chúng ta sẽ yên tâm được rằng con sẽ bình tĩnh lớn lên và sống đầy bản lĩnh dù thế giới ngoài kia có đầy khiếm quyết hay bão giông đi chăng nữa. Theo giáo viên Montessori của Mota.
MẸ LƯỜI- CON NÊN NGƯỜI
Thật tuyệt vời nếu như mỗi buổi sáng bạn không cần phải dậy thật sớm để đánh thức những đứa con thân yêu của mình dậy, làm vệ sinh cá nhân cho từng đứa. Không cần la hét, hối thúc các con cho một buổi sáng đúng giờ. Bạn có thể ngủ nướng, thong thả chuẩn bị cho mình một bộ đồ đẹp trong khi các con đã sẵn sàng ở cửa chờ mẹ đưa đến trường. Làm cha mẹ, đôi khi chúng ta cần phải “lười” để được hạnh phúc. Nghe có vẻ rất lạ nhưng thật sự lại rất cần thiết cho quá trình phát triển của con. Bởi chúng ta phải hiểu rằng tất cả những tính cách và thói quen của con trẻ đều được hình thành từ thời thơ ấu. Và ba mẹ chính là những người trực tiếp hỗ trợ con xây dựng những tính cách đó. Nói là “lười” nhưng thật ra chúng ta chỉ lười làm thay phần việc của con mà thôi. Nhưng bù lại, ba mẹ phải cực kỳ siêng trong việc quan sát, chỉ dẫn, cung cấp kiến thức, đồng thời đưa ra sự hỗ trợ đúng lúc cho con. Để làm ba mẹ lười, chúng ta cần phải thật sự kiên nhẫn và quyết tâm. Bởi vì những đứa trẻ thì không thể nhanh nhẹn như chúng ta được. Chúng ta phải kiềm lòng chờ con mặc áo quần, tự mang giày. Hoặc là chấp nhận việc bàn ăn bầy bừa, ly bát có thể sẽ bị rơi vỡ bất cứ lúc nào. Bất cứ việc gì con làm cũng sẽ lâu gấp chục lần chúng ta. Và đôi khi vì mềm lòng, vì thiếu kiên nhẫn chúng ta muốn lao vào giúp con, muốn làm thay con, thậm chí nổi cáu với con. Vậy là chúng ta đã tước đi một cơ hội học tập của con, cơ hội được tự làm việc, được tự trải nghiệm của con. Nhưng bạn biết đấy, những công việc hằng ngày này chỉ là những thử thách nhỏ trong cuộc sống mà con cần học cách tự mình vượt qua. Cuộc sống bên ngoài thật không dễ dàng chút nào, nó cực kỳ khắc nghiệt và con bạn cần phải học cách vượt qua những khó khăn đó. Chúng ta đừng tạo ra những rào cản lớn với sự trưởng thành của con bằng cách không cho phép con cố gắng để vượt qua thử thách từ những việc nhỏ nhất. Sự “lười biếng” của người mẹ không đồng nghĩa với việc nằm dài trên ghế sofa cả ngày và bỏ mặc con. Mà là đôi khi mẹ cần nghỉ tay và để những đứa con của mình tự làm một số việc. Đó cũng có thể là bạn nhờ con lau nhà, rửa chén, dù có thể phải tự lau dọn lại thêm lần nữa vào một lúc khác khi con không nhìn thấy nhưng chính những lúc như thế là bạn đã cho con một cơ hội để trưởng thành. Tính ra, việc làm mẹ lười còn vất vả hơn khi mình tự tay làm mọi việc. Bởi đôi khi bạn phải mất thêm thời gian “giải quyết hậu quả”. Nhưng đổi lại, con sẽ ý thức được việc nhà và trách nhiệm của mình đối với gia đình, học được các kỹ năng để xử lý tình huống, giỏi giang, tháo vát, và trưởng thành hơn. Đa số các bà mẹ đã quen với việc đảm đương mọi chuyện từ nhỏ đến lớn, từ trong ra ngoài, từ trên xuống dưới, và không để con cái phải đụng tay đụng chân việc gì dù con đã đến tuổi có thể tự lo cho bản thân. Có thể là mẹ xót con, cũng có thể là mẹ không tin tưởng vào khả năng tự lập của trẻ, nhưng đây là điều được khuyến khích. Bởi một khi mẹ chăm chỉ việc nhà và gánh hết vất vả về mình, mẹ đã vô tình khiến mình trở nên “lười biếng” trong việc dạy con tự lập, có ý thức và trách nhiệm với những nhu cầu của cuộc sống. Những đứa con khi trưởng thành trở nên ỷ lại, dựa dẫm, thậm chí là vô tâm trước những nhọc nhằn của mẹ, liệu mẹ có vui trước một “sản phẩm lỗi” do chính sự hy sinh không cần thiết của mình tạo ra không? Ba mẹ thường mong cầu con làm đúng- làm tốt ngay lần đầu tiên. Nhưng con với những thao tác còn vụng về, những kinh nghiệm còn non nớt thì chúng ta không nên đặt kỳ vọng quá nhiều vào con. Hãy chấp nhận những thất bại- sai lầm của con, hãy để con tự trải nghiệm, tự học hỏi và tự rút ra kinh nghiệm cho chính con. Và đó là lý do những bà mẹ lười lại có con sớm trưởng thành. Theo giáo viên Montessori Mota.
CHỜ ĐẾN MẪU GIÁO THÌ ĐÃ MUỘN!
Nhiều năm về trước mọi người cho rằng trẻ chỉ nên bắt đầu được giáo dục khi lên 6 tuổi. Điều này nghe có vẻ là đúng bởi lẽ người ta cho rằng, giáo dục có nghĩa là dạy và học. Và việc dạy và học chỉ có thể diễn ra khi trí thông minh đã phát triển hoàn toàn. Tuy nhiên, các nghiên cứu đã chứng minh rằng con người phát triển 50-60% trí thông minh trong khoảng thời gian từ lúc thụ thai cho đến lúc 4 tuổi và thêm 30% trong khoảng từ 4 tuổi đến 8 tuổi. Sau khoảng thời gian đó, chỉ có một phần rất ít được phát triển thêm. Điều này, dẫn dắt các nhà giáo dục, các bậc cha mẹ phải bắt đầu công việc giáo dục sớm hơn thậm chí là trước khi em bé được sinh ra – CỤ THỂ HƠN GỌI LÀ GIÁO DỤC ĐẦU ĐỜI. Trẻ con trong giai đoạn 0-3 tuổi là một tờ giấy trắng mà bất cứ một nét mực sai lệch nào cũng sẽ in hằn theo thời gian. Vậy nhu cầu của con liệu có phải chỉ có ăn ngoan- ngủ tốt?Theo nhận định của những chuyên gia giáo dục, hệ thống giáo dục ngày nay đang nhầm lẫn giữa “Giai đoạn nuôi dạy nghiêm khắc” với “Giai đoạn để trẻ tự do”. Đó là lí do vì sao các ông bố bà mẹ luôn “thả rông” con trong 6 năm đầu đời rồi lại bắt đầu “thúc ép” trong 12 năm, thậm chí là 18 năm tiếp theo để con được “bằng bạn bằng bè”. Các nhà khoa học đã chứng minh, đứa trẻ học ngay từ khi còn trong bụng mẹ và thẩm thấu tất cả những gì mà môi trường xung quanh mang đến cho trẻ. Tiến sĩ Maria Montessori nói rằng giáo dục là để hỗ trợ cho cuộc sống, giáo dục phải bắt đầu từ lúc sinh ra. Đứa bé mới sinh thường được hưởng những chăm sóc về mặt vệ sinh, ĂN VÀ NGỦ. Thậm chỉ cả tiếng khóc của bé cũng diễn tả rất nhiều về mặt cảm xúc hoặc tâm sinh lý, đó có thể là khóc do đói, khóc do buồn ngủ, khóc vì sợ hãi hoặc là vì cần ôm ấp… Thỉnh thoảng, tiếng khóc còn được xem như là một bài tập cho hệ hô hấp của trẻ. Có bao nhiêu sự thể hiện cho một tiếng khóc như vậy nhưng đều bị hiểu nhầm và diễn dịch sai bởi cha mẹ hoặc của những người chăm sóc trẻ. Có bao nhiêu nỗi đau đã bị gây ra bởi những lỗi cẩu thả hiển nhiên như vậy đối với nhu cầu của trẻ? Ba mẹ có thật sự hiểu nhu cầu của con mình? Qua nhiều năm nghiên cứu về khả năng của não bộ, khoa học đã đưa ra những minh chứng rõ ràng khẳng định sự phát triển về trí tuệ và năng lực của trẻ được quyết định trong giai đoạn từ 0 đến 3 tuổi, giai đoạn này là “thời kỳ thích hợp” để “nuôi dạy một đứa trẻ trở nên ngoan ngoãn, vui vẻ, có trí tuệ thông minh và khỏe mạnh”.Các nghiên cứu này cũng đã chỉ ra những khả năng kinh ngạc của trẻ mà nhiều cha mẹ chưa biết như: trẻ 3 tháng tuổi có thể cảm nhận được nhạc cổ điển, 6 tháng tuổi có thể học bơi, trẻ có thể tiếp thu mọi kiến thức từ 0-3 tuổi và học mọi thứ mà trẻ hứng thú. Các bé được nghe nhạc và học nhạc từ sớm, được dạy chữ sớm, thường xuyên trò chuyện với bố mẹ và được đi dạo, đi công viên hay tham quan viện bảo tàng. Các bé được hướng dẫn cách tự lập, tự xúc ăn và tự làm vệ sinh cá nhân. Những ông bố bà mẹ áp dụng phương pháp giáo dục sớm sẽ luôn cố gắng hiểu tâm lý của con, đề cao sự khuyến khích, khen ngợi trẻ và nói không với việc la mắng khi trẻ làm sai. Đã đến lúc cha mẹ và các thầy cô giáo nên hiểu rõ ý nghĩa và bản chất của hai chữ “giáo dục”. Nếu chờ đến đến trẻ lên 2 lên 3 mới bắt đầu dạy trẻ, mới hướng dẫn trẻ hoặc là chúng ta không hiểu biết, không hiểu rõ nhu cầu và các giai đoạn phát triển của trẻ. Điều đó đồng nghĩa với việc chúng ta đã cướp đi thời gian vàng của trẻ. Theo giáo viên Montessori Mota.
GỢI Ý THIẾT KẾ KHÔNG GIAN MONTESSORI TẠI NHÀ CHO BÉ.
Khuyến khích tính trật tự, độc lập và tự chủ là nền tảng của phương pháp Montessori. Ở trường, các lớp học được thiết kế chỉnh chu cho phép trẻ phát triển năng lực tự chăm sóc bản thân và môi trường xung quanh. Tuy nhiên, bạn có thể chuẩn bị một môi trường Montessori ở nhà của bạn theo những cách tương tự mà Mota xin gợi ý dưới đây để đảm bảo cung cấp cho con một không gian phù hợp cho bé theo đúng triết lý Montessori. Có một không gian riêng cho mọi vật dụng của trẻ. Ở không gian này, đồ nội thất và vật dụng phải thân thiện với trẻ, đồ đạc luôn được để ở những vị trí nhất định của nó, trong tầm với của trẻ, nghĩa là trẻ biết nơi để tìm thấy những gì chúng cần, và có một nơi để đặt mọi thứ khi chúng thực hiện. Một môi trường có trật tự cũng có ít phiền nhiễu hơn, cho phép trẻ tập trung vào việc mà trẻ muốn làm. Đơn giản hóa môi trường gia đình cho phép con hiểu những gì được mong đợi ở con. Với sự hỗ trợ, khuyến khích và những lời nhắc nhở nhẹ nhàng, nhất quán của ba mẹ thì ngay cả trẻ mới biết đi cũng có khả năng trả lại đồ vật cho đúng chỗ của nó.Ví dụ, để hạn chế việc con gặp khó khăn trong việc lựa chọn đồ chơi, đổ đồ chơi vương vãi ra khắp nhà. Hãy trưng bày đồ chơi của con lên một cái kệ đứng, vừa tầm với, con có thể thấy tất cả các đồ chơi của con. Sắp xếp các đồ vật nhỏ như đồ dùng nghệ thuật, các thẻ hình hoặc đồ chơi nhỏ vào các khay hoặc rổ nhỏ để lên kệ sẽ giúp con dễ dàng cất chúng đi sau khi làm việc xong. Không nên trưng bày quá nhiều món đồ chơi trên kệ, hãy thay đổi chúng khi bạn nhìn thấy con có vẻ không hứng thú với món đồ đó nữa. Điều này giúp bé luôn có cảm giác mới mẻ và hứng thú với đồ chơi và và đảm bảo một không gian không chỉ gọn gàng, ngăn nắp mà còn rèn luyện tính độc lập tự chủ của bé. Phòng ngủ cho trẻ em ở mọi lứa tuổi đều luôn phải ngăn nắp với nơi tủ để quần áo, mặc quần áo và chỗ ngủ. Để nuôi dưỡng sự độc lập và tự chủ, đồ nội thất cho con nên có kích thước trẻ em và dễ tiếp cận. Ví dụ, tủ quần áo thấp giúp con tự lựa chọn áo quần và cất dọn áo quần một cách tự chủ, tạo tiền đề cho việc duy trì sự gọn gàng và kỷ luật sau này. Đối với trẻ nhỏ, trẻ biết đi và trẻ lớn cũng vậy, phòng ngủ là nơi để ngủ chơi và làm việc, và đồng thời mang lại cho trẻ cảm giác đó là nơi thuộc về riêng trẻ.. Phòng ngủ có thể là biểu hiện của tính cách và sở thích độc đáo của con bạn, chẳng hạn như cho phép con tự chọn tác phẩm nghệ thuật và màu sơn, để con cảm thấy tự hào khi chăm sóc phòng riêng của chính mình. Tất cả các khu vực của phòng ngủ nên được sắp xếp gọn gàng, trật tự và luôn nhất quán đồ đạc để củng cố tính kỷ luật và chăm sóc môi trường của con. Điều này khiến con phải chịu trách nhiệm hoàn toàn trong việc duy trì sự gọn gàng trong không gian riêng của mình.Đặc biệt, việc duy trì một không gian riêng gòn gàng và nhất quán sẽ không làm mất tập trung khi làm việc hay làm bài tập về nhà khi con lớn. Cho trẻ vào bếp là một trong những cách dễ nhất để hỗ trợ tính tự lập cho con ngay tại nhà. Một chiếc ghế đẩu được đặt gần chậu rửa sẽ hỗ trợ con giúp bạn rửa bát hoặc chuẩn bị thức ăn.Nếu có đủ không gian trong nhà bếp, hãy xem xét một chiếc bàn và ghế có kích thước trẻ em, để trẻ có thể tham gia chuẩn bị bữa ăn, ngồi thoải mái để ăn vặt, và dọn dẹp dễ dàng. Các dụng cụ nhà bếp khác có kích cỡ phù hợp dành cho trẻ con mà không phải bằng nhựa như: dao trẻ em, thớt nhỏ, dao gọt…. cho phép con học cách sử dụng đúng các đồ vật thực tế và chế biến thức ăn. Sử dụng bình và ly uống nước nhỏ giúp con tự rót nước khi bé khát… Điều quan trọng nhất mà ba mẹ cần hiểu đó là, trẻ em dù mới sinh, biết đi hay trẻ lớn đều dành phần lớn thời gian ở nhà. Vì vậy, việc chuẩn bị một môi trường phù hợp ở nhà cho con là rất quan trọng không chỉ mang lại kết quả nhất thời mà đó là cả một tương lai của con. Mota hi vọng, những gợi ý trên sẽ giúp ba mẹ có những ý tưởng để thiết kế không gian ở nhà cho bé yêu của mình. Theo giáo viên Montessori Mota.
DẠY CON GỌN GÀNG- DỄ HAY KHÓ?
🐝Việc dạy trẻ gọn gàng, ngăn nắp ngay từ khi con còn nhỏ sẽ giúp con hình thành tính tự giác, trách nhiệm và đồng thời tạo điều kiện cho con có sự cẩn thận, chỉnh chu hơn trong cuộc sống tương lai sau này. 🐝Người lớn thường có những thói quen tưởng chừng như vô hại. Nhưng thật ra lại vô cùng có hại với con, như là ngủ dậy không gấp chăn màn, để giường ngủ bề bộn. Hay đi làm về mệt quá, vứt giày dép và túi xách lung tung…Những hành động này vô tình khiến con nghĩ là đúng, bắt chướt nó và lâu dần sẽ trở thành thói quen của con khi lớn lên. 🦆Để dạy cho con sự gọn gàng, cha mẹ phải luôn là người làm mẫu cho con. Trẻ con thường bắt chướt mỗi hành động và lời nói của người lớn nhất là ba mẹ. Vậy nên ba mẹ làm gì, thì con sẽ làm y như vậy, ba mẹ phải chú ý và cẩn thận những hành động, thói quen của mình. Nếu ba mẹ là những người gọn gằng ngăn nắp, con sẽ tiếp thu những điều này rất nhanh. 🐥Hướng dẫn trẻ từ những việc đơn giản đúng độ tuổi. Ví dụ như hướng dẫn trẻ sắp xếp tủ quần áo, kệ dép dọn gàng ngăn nắp. Cất mũ, balo, dày dép đúng nơi sau khi ra ngoài về. 🐣Bất cứ đồ dùng hay đồ chơi đều được cất đúng chỗ khi không dùng tới. 🐣Vừa làm vừa giải thích lợi ích của những việc làm đó. 🐣Hãy khen ngợi đúng cách khi con làm tốt công việc được giao. 🙊Tuy nhiên, ba mẹ cũng cần tránh càm ràm hay phàn nàn khi con bừa bãi. Điều này, khiến con sẽ ghét việc dọn dẹp hơn. Đừng chỉ trích quá đáng khi con phạm sai lầm khiến con bị tổn thương. 🙊Khi con đang tập trung chơi một cái gì đó, không nên dừng con lại chỉ vì con làm bừa bộn. Hãy nhẹ nhàng nhắc nhở con “Con nhớ dọn dẹp xong khi chơi xong nhé!” 🙊Không nên gay gắt chỉ trích vợ hoặc chồng bừa bãi lộn xộn trước mặt con. Điều này, khiến con thấy mình cũng giống ba/ mẹ. Hơn nữa, lại khiến trẻ quen với việc càm ràm, chỉ trích người khác. 👩👩👧👧Một điều đơn giản và thực tế nhất để dạy con cái tính gọn gàng ngăn nắp đó là nhà cửa của bạn luôn phải gọn gàng, sạch sẽ. Cha mẹ phải luôn chỉnh chu trong từng hành vi và lối sống thì con cái mới từ đó mà ý thức được việc gọn gàng, ngăn nắp. Mota hi vọng rằng, bài viết này sẽ giúp các bậc cha mẹ thấy đơn giản hơn trong việc dạy con tính gọn gàng ngăn nắp. Để các em bé của chúng ta sẽ trở thành những người lớn có ý thức, có trách nhiệm và chỉnh chu trong cuộc sống tương lai. Theo giáo viên Montessori của Mota.
DẠY CON TỰ LẬP KHÁC VỚI BỎ MẶC CON!
Mới hôm qua tôi nhìn thấy chú bé hàng xóm trong lúc chơi đùa bị té, mẹ chú bé đang đứng gần đó nói rằng, – Ai biểu chạy? Tự ngã tự đứng lên. Đau ráng chịu. Cấm khóc! Đứa nhỏ, mếu máo, mắt ngấn lệ, lọ mọ đứng dậy, mắt vẫn dõi theo mẹ như chờ một cái vỗ về, một lời an ủi. Còn mẹ thì đang bận với câu chuyện đang dang dở với cô hàng xóm. Tôi giật mình chợt nghĩ, phải chăng ba mẹ Việt đang hiểu sai về việc dạy con tự lập? Phải chăng khái niệm dạy con tự lập đang bị đồng nhất với khái niệm “bỏ mặc” con? Việc dạy một đứa trẻ tự lập rất dễ. Bởi trẻ vốn dĩ có khuynh hướng tự học hỏi và hoàn thiện bản thân ngay từ khi sinh ra. Nên những gì bạn không làm giúp trẻ, trẻ sẽ vẫn tự mình làm được. Rõ ràng chúng ta vẫn thấy những em bé biết tự chăm sóc bản thân khi lên 3, biết nấu cơm làm việc nhà khi lên 4 lên 5 đó thôi. Nhưng dạy một đứa trẻ tự lập và biết yêu thương thì khó hơn vô vàng. Khi con bị ngã, bạn lạnh lùng mặc kệ con, bạn nghĩ rằng, chỉ cần bạn không quan tâm thì con sẽ tự đứng dậy, tự lau nước mắt và sẽ trở thành người tự lập? -Đó không gọi là tự lập- Đó gọi là “bỏ mặc” con. Trong khi con khóc vì đau, vì hoảng sợ và cần một cái ôm vỗ về từ mẹ thì mẹ lạnh lùng không quan tâm hoặc nói những câu kiểu “có xíu mà cũng khóc” “Con trai không được khóc.”… Đó không phải là dạy con độc lập- Đó là dạy con “vô cảm”. Dần dần con sẽ mất kết nối cảm xúc với cha mẹ. Con sẽ không tìm đến ba mẹ khi con gặp thất bại hay khó khăn, hay tệ hơn là con “bất cần” cha mẹ. Con có thể không khóc hét khi bị ngã, nhưng ẩn sâu là sự tủi thân giấu kín trong lòng, thiếu thốn tình cảm mà ba mẹ nào có thấy? Vậy làm sao để dạy con tự lập và biết yêu thương? Chúng ta phải hiểu rằng, tự lập không có nghĩa là bỏ mặc đứa trẻ tự làm mọi thứ. Tự lập là con phải độc lập trong cuộc sống, trong suy nghĩ và độc lập phải xuất phát từ sâu thẳm bên trong con người con. Muốn con độc lập, ngoài việc trao quyền cho con được làm việc, bậc làm cha mẹ cần có sự hướng dẫn và đồng hành cùng con. Chúng ta đưa cho con sự hướng dẫn cụ thể. Nếu con bị vấp ngã, hãy chỉ cho con cách đi chậm, quan sát xung quanh. Nếu con khóc vì đau, hãy cho con một cái ôm, một cái vỗ về để con hiểu rằng ba mẹ vẫn luôn bên cạnh con. Nếu con đã biết tự ăn nhưng thỉnh thoảng con muốn mẹ giúp đút ăn, đừng vội từ chối. Hãy giúp con nếu như bạn có thể. Hãy nói với con rằng, – Mẹ biết con có thể tự ăn nhưng hôm nay mẹ sẽ giúp con một chút. Vì mẹ yêu con. Bản thân những người trưởng thành như chúng ta đôi lúc vấp ngã, bị tổn thương vẫn cần một lời động viên an ủi từ những người thân yêu huống chi là một em bé với tâm hồn mỏng manh. Tâm hồn trẻ vốn dĩ còn non nớt mà bất kỳ hành động sai lầm nào của cha mẹ cũng sẽ là vết hằn theo suốt cuộc đời con. MOTA chắc rằng không ai trong chúng ta muốn con cái chúng ta sau này sẽ mặc kệ trước những khó khăn của người khác, thờ ơ trước những cảm xúc của người khác Dù chúng ta – những người cha mẹ – từng là những em bé bị tổn thương lúc nhỏ, đôi lúc chúng ta vẫn cư xử với con như cách mà chúng ta được đối xử, chúng ta vẫn hành động như tiềm thức vẫn bảo, nhưng MOTA tin rằng, với tình yêu thương con trẻ và sự cởi mở tiếp nhận tư tưởng Giáo dục Khai phóng, ba mẹ chính là điểm bắt đầu cho một thế hệ trẻ em trọn vẹn hơn! Theo giáo viên Montessori của Mota.
ĐÔI TAY LÀ CÔNG CỤ CỦA TRÍ THÔNG MINH
Trí thông minh và đôi tay có mối liên hệ gì? Tại sao Montessori lại chú trọng tới các hoạt động liên quan tới đôi bàn tay? Cơ sở nào để nói: “Đôi tay là công cụ của trí thông minh”? Vận động là một cỗ máy phức tạp, mỗi bộ phận đều có ý nghĩa giá trị to lớn. Do đó, việc nghiên cứu sự phát triển cơ chế của sự vận động được coi là rất quan trọng, đặc biệt là nghiên cứu vận động của trẻ em, và vì trẻ em không giấu diếm bất cứ cái gì, mọi mong muốn của trẻ đều được biểu hiện ra ngoài, cho nên chúng ta có thể quan sát rất rõ ràng.Tất cả các loài vật khác đều phát triển sự vận động đồng thời cả bốn chi, nhưng ở con người thì có đôi tay và đôi chân phát triển theo hai cách khác nhau. Chức năng của đôi chân hoàn toàn khác với chức năng của đôi tay. Đối với đôi chân, sự phát triển của việc đi lại và việc giữ thăng bằng được ấn định ai cũng như ai, nên chúng ta có thể gọi đây là một sự kiện mang tính sinh học. Sau khi ra đời, thì ai cũng biết đi và cũng sẽ làm điều giống hệt như nhau với đôi chân của mình. Chứ năng của đôi chân là dùng để đi lại và giữ thăng bằng, nó mang tính sinh học. Song chúng ta không biết mỗi cá nhân sẽ làm gì với đôi tay của mình. Chức năng của đôi tay không được ấn định sẵn, nên chúng ta không biết được đôi tay có khả năng hoạt động đặc thù gì, hoặc đã có thể hoạt động gì trong quá khứ. Vì thế, khi nghiên cứu các dạng vận động của đôi tay hoặc của đôi chân, ta thấy chúng có một ý nghĩa khác nhau. Các hoạt động của đôi tay không có sự hướng dẫn sinh học này là bởi vì các hoạt động của đôi tay không được ấn định sẵn, vậy nó liên quan tới cái gì? Nếu không liên quan tới sinh học và sinh lý học, nó ắt có một mối liên hệ mang tính Tâm Lý Học. Do đó, để phát triển thì đôi tay phải phụ thuộc vào trí tuệ, và không chỉ phụ thuộc vào khả năng tâm thần của một bản ngã cá nhân, mà còn vào đời sống trí tuệ ở những giai đoạn khác nhau. Chúng ta thấy sự phát triển của bàn tay có liên quan tới sự phát triển của trí thông minh ở con người và khi nhìn vào lịch sử, nó còn liên quan tới sự phát triển của các nền văn minh. Chúng ta có thể nói, khi con người bắt đầu biết tư duy thì con người tư duy và hành động cùng với đôi tay mình và ngay khi con người xuất hiện trên Trái Đất, con người đã để lại dấu vết của lao động được thực hiện bằng đôi tay. Mỗi nền văn minh lớn trong quá khứ bao giờ cũng có những mẫu vật tiêu biểu của lao động thủ công. Ở Ấn Độ, chúng ta có thể thấy những tác phẩm tinh xảo đến nỗi gần như không thể bắt chước được. Ở Ai Cập cổ đại cũng để lại những dấu vết cuả lao động cực kỳ tinh xảo. Ở nền văn minh có trình độ kém tinh xảo hơn thì những đồ vật làm bằng tay vẫn còn thô sơ hơn. Sự phát triển của bàn tay vì thế đi song hành cùng với sự phát triển của trí thông minh. Chắc chắn, các loại đồ vật tinh xảo làm bằng tay đòi hỏi phải có sự chú ý và hướng dẫn của trí thông minh thì mới có thể thực hiện được Ở bất cứ đâu có những dấu vết bàn tay con người, chúng ta đều có thể đọc được tinh thần của con người và tư tưởng của thời đại ở trong những dấu vết ấy. Chúng ta có thể thấy rằng đôi bàn tay đã đi theo trí thông minh, tinh thần và xúc cảm, đụng chạm tới tất cả, đôi bàn tay đã để lại cho chúng ta những dấu vết của con người. Ngay cả nếu như chúng ta không chọn quan điểm tâm lý học, chúng ta vẫn thấy rằng mọi thứ thay đổi trong môi trường của con người đều được thực hiện bởi bàn tay con người. Chính nhờ đôi bàn tay đi kèm trí thông minh mà nền văn minh đã được xây dựng nên dần dần, do đó có thể nói rằng bàn tay là cơ quan mang kho báu khổng lồ được ban tặng cho con người. Vì thế, bàn tay có mối liên hệ với đời sống trí tuệ. Nghiên cứu sự phát triển của trẻ em phải được gắn kết mật thiết với nghiên cứu sự phát triển của đôi bàn tay – là sự thật hé lộ cho thấy sự thôi thúc trí tuệ của trẻ. Với đôi bàn tay, trẻ em sẽ đạt tới một trình độ cao hơn, và đứa trẻ nào đã sử dụng đôi tay của mình sẽ có một tính cách mạnh mẽ hơn. Như thế chúng ta thấy rằng ngay cả sự phát triển tính cách, thứ dường như hoàn toàn thuộc về lĩnh vực tâm lý, lại tiếp tục thô lậu nếu không được thực hành đối với môi trường (nghĩa là thực hành qua đôi bàn tay). Nếu đứa trẻ không thể sử dụng đôi tay mình, thế thì tính cách của đứa trẻ sẽ dừng lại ở một mức độ rất thấp, đứa trẻ không có khả năng vâng lời, không có tính chủ động, lười nhác và buồn bã; trong khi đó, đứa trẻ có điều kiện